Барлык яңалыклар
Мәдәният
30 ноябрь 2023, 13:10

Якташыбыз яңа исемгә лаек булды

«Чингисхан» иҗат берләшмәсенең өч рәссамы «Башкортстан Республикасының халык рәссамы» дигән мактаулы исемгә лаек булды. Алар арасында якташыбыз, бүгенге көндә Төркиядә һәм Уфа шәһәрендә яшәүче һәм иҗат итүче, Русиянең атказанган рәссамы Ринат Зөфәр улы Харисов та бар

 Ул милли мотивлар белән картиналар ясау остасы булып санала. Аның картиналарының сюжетлары аеруча җылылык һәм эчкерсезлек белән аерылып тора, авыл тормышын, халык традицияләрен һәм гореф-гадәтләрен чагылдыра. 
Ринат Зөфәр улы 1953 елның 12 июнендә Башкорт АССРның Борай районы Ленин-Бүләк авылында туган. 1978 елда Уфа дәүләт сәнгать институтын тәмамлый. Утыз елга якын Башкортстан дәүләт педагогия университетының художество-графика факультетында студентларга белем бирә ул. Доцент дәрәҗәсе алган мөгаллимне биредә дә бик яраталар. Шундый киеренке укытучылык эше өстенә Ринат әфәнде илһамлы иҗат эшенә дә вакыт таба. 2008 елдан алып 2019 елга кадәр Торонто шәһәрендә (Канада) яши һәм эшли. Ринат Харисов «Туран» бәйсез культурология фондының беренче халыкара бәйсез культурология премиясе лауреаты була. 1989-1993 елларда – Русия Федерациясе Рәссамнар берлеге, Инзер иҗади төркеме әгъзасы, 1990 елдан башлап “Чингисхан” иҗади белем бирү вәкиле. 1978 елдан республика, зона, төбәк, Бөтенрусия, Бөтенсоюз, Халыкара, чит ил (Австрия, Венгрия, Германия, Голландия, Төркия, Чехословакия, Эфиопия, Канада) һәм төркем күргәзмәләрендә катнаша.
Рәссам балачактан ук халык зирәклеген җырлар, мәкальләр, әйтемнәр, татар авылының бөтен тормыш рәвеше аша үзләштерә. Еллар узгач, ул бу мәхәббәтне әби-бабаларыннан мирас итеп алган халык чыганакларына алып бара. Үз эшләрендә ул иске сандыктан чигелгән әйберләргә, ачык яссы юрганнарга, келәмнәр үрнәкләренә, комган формаларына, тәрәзә төбендәге чәчәкләргә һәм кызлар җилкәсендәге көянтәләргә, күп төсле авыл йортларына, авыл киңлегенең көнкүрешен һәм эстетикасын формалаштыручы барлык нәрсәләргә соклана.
Ринат Харисов хаклы рәвештә заманча рәсем сәнгатенең классигы дип атала. Аның эшләре 80нче еллар башында күргәзмәләрдә пәйда була һәм рәсем сәнгатен яратучыларны да, абруйлы галеристларны да битараф калдырмый: кайберләре аның язу манерасын артык гади, примитив дип саный, башкалар Малевич һәм Шагалны искә алып каршы киләләр, өченчеләре тәкъдим иткәннән соң ул шунда ук классиклар разрядына керә. 
Бүген дә Ринат Харисов рәсми булмаган сәнгатьнең классигы. Аның иҗатының төп темасы – халык тормышы. Ринат Зөфәр улы милли гореф-гадәтләрне үз юлы белән кабул итә һәм ача. Картиналар бай контрастлы, әмма шул ук вакытта гади, үз таләпчәнлеге һәм аз сүзлелеге белән җәлеп итә.  Автор-новаторның әсәрләре башкалардан тамашачыда күп ассоциацияләр тудыру сәләте белән аерылып тора. Сәнгать белгечләре сүзләренчә, академик рәсем сәнгате мәктәбенә нигезләнеп, рәссам үзенең язу манерасында фольклор «наивизмын» узып китә: профессиональ рәвештә төзелгән сюжетлар, төгәл үлчәүле композицион, ритмик һәм колористик карар – барысы да тәҗрибәле останың, күп гасырлык милли мәдәниятне саклаучының кулын һәм үткен карашын күрсәтә. 
«Башкортстан Республика-сының халык рәссамы» исеменә лаек булган талант иясе күргәзмәләре Башкортстан шәһәрләрендә, шулай ук Казанда, Мәскәүдә, Санкт-Петербургта, Екатеринбург, Йошкар-Ола, Новороссийск, Грозный, Донецк һәм Германия, Австрия шәһәрләрендә оештырылган. Аның сурәтләре Уфа, Мәскәү, Казан, Австрия, Германия музейларында һәм чит илләрдә яшәүчеләрнең шәхси тупланмаларында саклана.

Лира ЮРАСОВА әзерләде.

Автор:Лира Юрасова
Читайте нас: